Opis miejscowości

To bardzo stara miejscowość, założona przez Słowian jeszcze w VII wieku. Przez niemal trzysta lat (1295–1478 i 1532–1625) Wolgast był stolicą jednej z dzielnic Pomorza – Księstwa Wołogoskiego.

Na Wyspie Zamkowej [Schlossinsel] na rzece Pianie [Peene] stał niegdyś jeden z najpiękniejszych renesansowych zamków północnych Niemiec. Niestety, gdy podczas brandenburskiego oblężenia w 1675 roku armatnia kula trafiła w wieżę prochową zamku, doszło do eksplozji i z budowli zostały tylko ruiny. Po wielkim pożarze w Wolgaście w XVIII wieku kamienie z zamkowych murów przydały się do odbudowy miasta. W połowie XIX wieku nic już po nim nie zostało. Przetrwał za to XIV-wieczny kościół św. Piotra [Petrikirche] (Kirchplatz), który służył książętom wołogoskim za kościół dworski. Ta wspaniała gotycka bazylika jest miejscem spoczynku ostatnich Gryfitów z linii wołogoskiej: w krypcie są pieczołowicie odrestaurowane cynowe sarkofagi ze szczątkami książąt Filipa I, Ernesta Ludwika i Filipa Juliusza oraz żony Filipa I, księżnej Marii.  W nawie kościoła św. Piotra znajduje się namalowany około 1700 roku cykl 24 makabrycznych obrazów Wołogoski taniec śmierci [Wolgaster Totentanz] inspirowany drzeworytami Hansa Holbeina. Będący symbolem śmierci kościotrup jest ukazany, gdy towarzyszy ludziom różnego stanu w różnych sytuacjach. W kościele znajdują się również gotyckie rzeźby, barokowa drewniana ambona, XVI-wieczny krucyfiks, pochodząca z tego samego stulecia tablica herbów książąt pomorskich oraz epitafium zmarłego w 1560 roku księcia Filipa I. Niewielkie modele żaglowców to wota za uratowanie życia podczas niebezpiecznych rejsów. Wieżę kościelną można zwiedzać. Warto pokonać prowadzące na taras widokowy 184 stopnie, bo rozpościera się stąd rozległa panorama miasta oraz piękny widok na wyspę Uznam.

W latach 1512, 1625, 1713 Wolgast niszczyły wielkie pożary. Ostatni z nich przetrwały bez szwanku tylko trzy ważniejsze budowle miasta, w tym dzisiejsze Muzeum Historii Miasta [Stadtgeschichtliche Museum] (Rathausplatz 6). Ryglowy, pełen uroku dawny spichlerz z powodu charakterystycznego kształtu dachu jest nazywany przez mieszkańców miasteczka „młynkiem do kawy”. Obecnie znajdują się w nim między innymi wystawy marynistyczna i dawnego rzemiosła oraz ekspozycja ukazująca Wolgast w czasach, gdy miasto należało do Szwecji. W muzeum godna uwagi jest makieta nieistniejącego już imponującego wołogoskiego zamku, można także zobaczyć, jak wyglądała szkolna klasa z okresu NRD.

W rynku stoi barokowy ratusz, który padł ofiarą wspomnianych pożarów, a w latach 1720–1724 został całkowicie odbudowany. Niestety, jego gotyckie elementy nie są już dzisiaj dobrze widoczne. Obecnie mieści się tu Urząd Stanu Cywilnego oraz Centrum Informacji Turystycznej.

Nad przesmykiem między Wyspą Zamkową a starówką leży port muzealny [Museumhafen]. Cumuje w nim najstarszy w Europie prom kolejowy – parowiec o nazwie „Stralsund”, zwodowany w Elblągu w 1890 roku. Początkowo obsługiwał połączenie Stralsundu z wyspą Rugią, potem zaś przeprawę w Świnoujściu. Był w stanie zabrać na pokład trzy wagony i trzystu pasażerów.
Nieco na uboczu leży wspaniały zabytek architektury sakralnej – kaplica św. Gertrudy [St.-Gertud-Kapelle] (Chausestrasse). Kamienną, dwunastoboczną świątynię wzniesiono w XV wieku. Kiedyś takich kościołów było na Pomorzu trzydzieści, teraz pozostały cztery.

Patronką kaplicy jest św. Gertruda, opiekunka podróżnych i wędrowców. Ponieważ kaplica leżała już za murami, właśnie tutaj szukali noclegu podróżni, gdy nie zdążyli przybyć do miasta przed zamknięciem bram.

Z tego samego okresu pochodzi gotycka kaplica św. Jerzego [St.-Jürgen-Kapelle] (Breite Strasse), niegdyś kaplica szpitalna. Na jej elewacji można dostrzec zilustrowaną walkę św. Jerzego ze smokiem. Z pozostałych budowli zwraca uwagę Stara Poczta [Post] (Platz der Jugend) wzniesiona w latach 1884–1885 przez mistrza budowlanego i senatora miasta Maxa Heinricha. Początkowo był on właścicielem budynku. W 1902 roku budynek przejęła Poczta Niemiecka (za czasów cesarskich), a później Niemiecka Poczta Państwowa. Od 2012 roku budynek Starej Poczty należy do prywatnego właściciela, który przebudował obiekt i otworzył tu hostel.

Katolicki kościół Serca Jezusowego [Die Herz-Jesu Kirche] (Saarstrasse) został wybudowany w 1910 roku dla polskich robotników sezonowych, przeważnie żniwiarzy. Na budowę przeznaczono datki i składki dla biednych zebrane przez pastora dr. Jüttnera. Po pierwszej wojnie światowej pastor Plonka urządzał wspólne nabożeństwa polskich robotników i niemieckich mieszkańców, zaś po drugiej wojnie kościół Serca Jezusowego stanowił schronienia dla uchodźców. Popularny jest miejscowy ogród zoologiczny (Tannenkampf), gdzie na terenie obejmującym około 10 hektarów przebywa około czterystu gatunków zwierząt. Zwierzęta nie zawsze są w klatkach, do wielu można podejść. Po ogrodzie kursuje minikolejka.

Philipp Otto Runge

W Wolgaście w 1777 roku urodził się słynny niemiecki rysownik i malarz Philipp Otto Runge. Studiował w Kopenghadze, potem pracował w Dreźnie i Hamburgu, gdzie zmarł w 1810 roku. Jest uważa- ny za wybitnego portrecistę i pejzażystę, jednego z prekursorów romantyzmu w sztuce niemieckiej. Dom, w którym się urodził (Rungehaus), stoi przy Kronwiekstrasse 45. Są w nim eksponowane pełnowymiarowe kopie obrazów Rungego, których oryginały znajdują się w galerii w Hamburgu.