Opis miejscowości

Ciekawe, że nazwa Stralsundu pochodzi z połączenia dwóch języków: u dawnych Słowian „stral” oznaczał grot włóczni lub strzały, zaś słowo „sund” w językach germańskich cieśninę.

Historia tego pięknego miasta zaczyna się w 1234 roku, gdy książę rugijski Wisław I nadał stojącej w tym miejscu wiosce rybackiej prawa miejskie. Szybki rozwój miejscowość zawdzięczała nie tylko doskonałemu położeniu (otoczenie wodą) i obfitym ławicom śledzi w wodach Bałtyku, lecz także energicznym osadnikom z Westfalii.

W XIV wieku pozycja Stralsundu była na tyle silna, że uchodził za drugie znaczeniem, po Lubece, hanzeatyckie miasto południowego Bałtyku.

Liczba zabytków w Stralsundzie jest ogromna – w obrębie tylko samego Starego Miasta jest ich prawie pięćset. Nic więc dziwnego, że w 2002 roku miasto zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Zwiedzanie miasta najlepiej zacząć od rynku. Stojący w nim ratusz [Rathaus], którego początki sięgają XIII wieku, uchodzi za jeden z najpiękniejszych gotyckich ratuszy rejonu Bałtyku. Efektowna fasada jest pokryta kamionkową cegłą. Ratusz zbudowano w drugiej połowie XIV wieku. Pod jego oknami widnieją herby ośmiu niemieckich miast – członków Hanzy. W rynku przykuwa uwagę „kamienica Wulfama” – przepiękna, znakomicie zachowana budowla z połowy XIV wieku, mająca elegancki szczyt. Zbudował ją wybitny rajca miasta, a potem również burmistrz, Bertram Wulfam.

Niedaleko rynku stoi klasztor św. Jana [Johanniskloster] (Schillstrasse 27/28), a obok zabudowań z ładnym kameralnym dziedzińcem wznoszą się malownicze ruiny spalonego w 1624 roku klasztornego kościoła.

Imponujące są stralsundzkie kościoły. Ich charakterystyczne wyniosłe wieże widać już z daleka. Najstarszy z nich jest stojący obok rynku kościół św. Mikołaja [St.-Nikolai-Kirche], patrona kupców i żeglarzy.

Zaczęto go budować w XIII wieku, lecz większa część obecnej świątyni powstała w następnym stuleciu. Choć trudno w to uwierzyć, było w nim niegdyś aż 56 ołtarzy. Niestety, większość z nich zlikwidowano w okresie reformacji. Jeden z dwóch ołtarzy głównych pochodzi z około 1480 roku i przedstawia ukrzyżowanie Jezusa. Ten stojący w prezbiterium pochodzi z początku XVIII wieku i jest utrzymany w stylu barokowym. Przedstawia umieszczone wśród obłoków i grających na instrumentach muzycznych Oko Opatrzności. Z innych zabytków kościoła można wymienić piękny zegar astronomiczny z 1394 roku, ołtarz krawców z końca XV wieku czy ołtarz rodziny Junge z około 1430 roku. Widnieje na nim wizerunek pięknej Madonny. Uwagę przykuwa umieszczona na wysokości piętra loża ozdobiona dziesięciopolowym herbem Księstwa Pomorskiego. Zapewne była to loża honorowa dla rodziny książęcej i jej świty. Świątynia ma dwie wieże, wyższa z nich osiąga 102 metry.

W czasie powstawania tego przewodnika z powodu remontu nie można było wejść do wnętrza kościoła św. Jakuba [St.-Jakobi-Kirche] (Jakobiturmstrasse). Wzniesiona w XIV wieku budowla ma masywną, zdobioną licznym blendami wieżę. Na jej zwieńczeniu, w narożnikach wyrastają cztery małe wieżyczki. Wnętrze kościoła jest mocno zniszczone, lecz mimo to w sezonie letnim urządza się tu czasowe wystawy sztuki.

Za arcydzieło architektury gotyckiej uchodzi kościół Mariacki [St.-Marien-Kirche] (Marienstrasse) z 1298 roku. To ogromna budowla, długa na prawie 100 i szeroka na 41 metrów. Nawa środkowa ma prawie 33 metry wysokości, a wieża liczy 104 metry. Warto pokonać schody oraz szczeble drabin wiodących na znajdującą się 90 metrów nad ziemią galerię widokową. Panorama na miasto i morze wręcz zapiera dech. Z tego miejsca najlepiej widać otoczoną wodą historyczną część miasta.

We wnętrzu znajduje się średniowieczny ołtarz z przedstawieniem Koronacji Matki Boskiej. Największe wrażenie robią jednak przepiękne barokowe organy, wykonane w latach 1653–1659 przez wybitnego organmistrza z Lubeki, Friedricha Stellwagena. Instrument ma 51 rejestrów, a szafa organowa osiąga ponad 20 metrów wysokości. Bardzo ciekawy jest, zamieniony na muzeum, wzniesiony w początkach XIV wieku gotycki dom mieszczański [Museumshaus] przy Münchestrasse 38. Można tu zobaczyć, jak na przestrzeni wieków zmieniały się jego wnętrza. Nadal jest czynna podnoszona kołowrotem drewniana winda. Transportowano nią towary z piwnicy na piętra. Wszystkie kupieckie domy miały podobny układ. W tym domu wyjątkowe są pomieszczenia ukazujące wygląd budynku w różnych stuleciach. Można obejrzeć tu między innymi dawną kuchnię.

W dawnym klasztorze św. Katarzyny mieści się jeden z trzech oddziałów Muzeum Morskiego [Deutsches Meeremuseum] (Katharinenberg 14-20) z kolekcją 36 akwariów z rybami egzotyczny- mi, wielkim basenem dla żółwi morskich oraz wystawą dotyczącą historii rybołówstwa. Wrażenie robi ogromny szkielet finwala umieszczony w absydzie. Na terenie klasztoru mieści się również Muzeum Kultury i Regionu z galerią malarstwa i niezwykle cenną kolekcję biżuterii wikingów.

Furorę robi oddane w 2008 roku Oceanarium [Ozeaneum] (Hafenstrasse 11). W nowoczesnym, znakomicie zaprojektowanym budynku można obejrzeć baseny z ławicami ryb bałtyckich, z Morza Północnego i Atlantyku. Przez jeden z basenów prowadzi szklany tunel dla zwiedzających. Największe akwarium ma pojemność aż 2,6 milionów litrów wody, pływają w nim ławice śledzi i makreli, rekiny dywanowe oraz ponaddwuipółmetrowy rekin plamisty i płaszczki żyjące w Atlantyku. W ogromnej hali zwisają modele waleni i innych gigantów morskich. Natomiast na dachu budowli można spotkać żyjące tam pingwiny Humboldta.

Warto zobaczyć w okolicy

Ze Stralsundu przez most warto skierować się na wyspę Rugię. Zajmująca powierzchnię niespełna 1000 kilometrów kwadratowych Rugia to jeden z najpiękniejszych regionów Niemiec. Słynne są urwiste kredowe klify w Jasmund, gdzie biel skał pięknie kontrastuje z turkusową tonią morza. Wspaniała panorama roztacza się zwłaszcza ze skały Königsstuhl. Na przylądku Arkona stała przed wiekami świątynia boga Świętowita. Miejsce, gdzie stała, pochłonęło już morze, ale zachowały się jeszcze resztki wałów obronnych otaczających niegdyś świątynię. W Potbus, zwanym Białym Miastem albo Miastem Róż, znajdują się liczne budowle klasycystyczne, w Bergen, Altenkirchen i Schaprode romańskie kościoły, w Arkonie i Hindensee zabytkowe latarnie morskie. Do tego dochodzą zaciszne wioski rybackie, eleganckie kurorty jak Binz i Sellin, piaszczyste plaże i zatoki.